Đại gia tư nhân bỏ vài tỷ USD xây sân bay quốc tế

Khi nguồn lực đầu tư của Nhà nước còn hạn chế thì tư nhân hóa đầu tư sân bay là biện pháp hiệu quả. Việc tư nhân tham dự lĩnh vực trước nay chỉ dành cho DN nhà nước có thể khắc phục những hạn chế trong chất lượng dịch vụ hàng không giai đoạn này.

Động lực phát triển du lịch

“Cảng hàng không Đồng Hới có kiến trúc 400 ngàn khách/năm, hiện đang đứng trước hiện trạng quá tải khi năm 2017 đã đón 500 ngàn và không dưới 600 ngàn trong năm nay, đến năm 2020 là gần 1 triệu khách…

Số khách dự tính sẽ còn tăng rất cao khi khu du lịch gần 2.000 ha có chuỗi sân golf liên hoàn diện tích đang dự tính đi vào vận hành. Đầu tư nâng cấp cảng hàng không Đồng Hới hiện là vấn đề cấp thiết”, ông Lê Minh Ngân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình, chia sẻ ở Hội thảo “Phát triển hàng không – Chắp cánh du lịch Việt Nam” mới đó.

Ông Đỗ Đức Tú, Vụ Kết cấu hạ tầng và Đô thị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhận xét, 1 trong những lý do dẫn đến sự tắc nghẽn hạ tầng là do lượng hành khách qua những cảng hàng không Việt Nam tăng trưởng trên 16%, cao so có mức chung của địa cầu, dẫn đến sự tắc nghẽn của những cảng hàng không.

Thống kê từ Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho thấy, những sân bay Nội Bài (Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh), Cam Ranh (Khánh Hòa), Cát Bi (Hải Phòng), Phú Quốc (Kiên Giang), Liên Khương (Lâm Đồng),… đều đang vận hành vượt công suất kiến trúc.

Đề cập về tiềm năng phát triển hàng không, ông Nguyễn Quý Phương, Vụ trưởng Vụ Lữ hành, Tổng Cục Du lịch, cho biết, từ trước đến nay, hàng không và du lịch đều cần đến nhau để phát triển, vận tải hàng không là 1 trong những lĩnh vực vận chuyển nhiều khách du lịch nhất.

“Du lịch và hàng không là hai cánh máy bay, sự phát triển của ngành này có đến sự phát triển của ngành kia”, ông Phương nhận định.

Ông Nguyễn Đức Quyền, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa, cho hay, Thanh Hóa đón dao động 7 triệu khách du lịch mỗi năm, chủ yếu khách tắm biển vào mùa hè và đi các con phố bộ là chính nên những hãng hàng không mở ra những các con phố bay, sân bay mới, những tour du lịch quốc tế thì ông tin chắc sẽ thúc đẩy phát triển du lịch.

Ông Huỳnh Thế Du, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, dự đoán, đến năm 2034 dự đoán tổng dân số Việt Nam là 105 triệu người, GDP bình quân là 18-22 nghìn USD. Nếu trung bình những nước có lương 18-24 nghìn USD thì khách hàng không sẽ đạt 58 triệu hành khách/năm. Còn nếu lương tương đương có Thái Lan giai đoạn này thì khách hàng không có thể lên đến 110 triệu người.

2017 là năm Thứ nhất du lịch Việt Nam đạt mức tăng trưởng dao động 30%/năm. So có quy hoạch trước đó, đến năm 2020 mới đạt 10,5 triệu lượt khách quốc tế, nhưng trên thực ở đến 2017 đạt 13 triệu; năm 2020 sẽ đạt 21 triệu. Tăng trưởng khách quốc tế đến Việt Nam đang rất cần đến lực lượng phương tiện cả các con phố hàng không, các con phố sắt, các con phố bộ, các con phố thủy, trong đó khách đến bằng các con phố hàng không chiếm mật độ lớn nhất. Mức độ cung cấp còn thấp, ông Huỳnh Thế Du nhận xét.

Nhà nước dám mở cửa, tư nhân đủ sức làm

Ông Nguyễn Thiện Tống, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật hàng không, Đại học Bách Khoa TP.HCM, cũng khẳng định vai trò càng ngày càng lớn của những công ty tư nhân trong quá trình phát triển của ngành hàng không.

Theo thống kê của Cục Hàng không Việt Nam, hiện có 5 dự án hạ tầng cảng hàng không có vốn góp của những nhà đầu tư tư nhân được triển khai và đang xin chủ trương đầu tư, như: Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn; Nhà ga hành khách quốc tế, Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh; Cảng hàng không quốc tế Phan Thiết, Cát Bi và Chu Lai,…

Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn là dự án Thứ nhất do 1 tập đoàn tư nhân đầu tư hoàn toàn, kiểm soát và vận hành, trong khi 21 dự án kia thuộc sự quản lý của Tổng công ty Hàng không ACV.

Dự án Nhà ga hành khách quốc tế, Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh do Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP) đầu tư, dự tính ban đầu thi công trong vòng 36 tháng, đạt nguyên tắc 3 sao. Nhưng cuối cùng đã đã đi vào vận hành chỉ hết 2/3 thời gian và đạt nguyên tắc 4 sao. Đây là minh chứng cho hiệu quả của vốn tư nhân đầu tư vào hạ tầng hàng không.

Mới đó, Tập đoàn FLC cũng cho thấy tham vọng đầu tư hàng không. Tập đoàn này vừa đầu tư thành lập hãng hàng không Bamboo Airways và đặt mua 24 chiếc máy bay A321NEO từ Airbus và 20 máy bay Boeing B787-9 Dreamliner từ Boeing có tổng giá trị lên đến 8,6 tỷ USD.

Cùng có đó, FLC cũng biểu hiện quyết tâm tham dự đầu tư vào hạ tầng hàng không. UBND tỉnh Quảng Bình đã chấp nhận về chủ trương để Tập đoàn FLC đầu tư, nâng cấp sân bay Đồng Hới thành sân bay quốc tế theo hình thức đối tác công tư PPP.

Ngay khi nhận được sự phê duyệt và đã đi vào vận hành những thủ tục pháp lý, Tập đoàn FLC cho hay sẽ bắt tay vào triển khai dự án và nếu những điều kiện thuận lợi cho phép, dự án dự tính đã đi vào vận hành vào cuối năm 2019.

Mặc dù vậy, để hàng không tư nhân phát triển, ông Nguyễn Thiện Tống đề xuất, Việt Nam cần có chính sách bán hàng quốc gia về hàng không dân dụng. Việt Nam cần có chính sách bán hàng mạnh, rõ ràng để thu hút đầu tư phát triển hàng không, nhất là đầu tư tư nhân.

Hiện nay, trên địa cầu có 14% sân bay là có sự tham dự của tư nhân, và những sân bay tư nhân này chuyên chở đến 41% khách quốc tế.