Lại điên đầu với tin nhắn rác

Sau 1 thời gian dài giảm “tấn công” người dùng do cơ quan quản lý siết mạnh tay thì gần đấy, tin nhắn rác xuất hiện nhiều trở lại có một vài hình thức càng ngày càng biến tướng, tinh vi. Các chuyên gia cho rằng nhà mạng phải chịu trách nhiệm chính trong việc ngăn chặn tin nhắn rác.

“Hành hạ” người dùng

Chị Nguyễn Minh Thanh (quận Tân Bình, TP HCM) cho biết trước đấy, thỉnh thoảng chị mới nhận được vài tin nhắn mời mua đất, căn hộ cao tầng chung cư… Thế nhưng, các ngày qua, hầu như ngày nào chị cũng nhận được vô số tin nhắn mời mua tour du lịch, nghỉ dưỡng, rao phân phối đất nền, căn hộ cao tầng, mời đi spa, khách sạn, mua bảo hiểm, đầu tư tài chính…

Tin nhắn rác liên tục gửi đến làm phiền người dùng Ảnh: HOÀNG TRIỀU

” Vợ chồng tôi dùng 3 SIM của MobiFone, Viettel, VinaPhone thì đều bị tin nhắn rác làm phiền. Chúng tôi còn bị tin nhắn của chính nhà mạng gửi đến mời mua gói cước 3G, sử dụng một vài dịch vụ của họ, mua game, áp dụng cho smartphone. Chồng tôi cho biết có ngày nhận được 4-5 tin nhắn kiểu này. Tin nhắn của nhà mạng lại không cung cấp cú pháp để từ chối nên không biết một vàih nào để chặn” – chị Thanh bức xúc.

Anh Trần Hoàng Minh (quận 3, TP HCM) cho biết nhiều công ty còn sử dụng tổng đài tự động để gọi cho anh. “Họ dùng số di động hoặc số máy bàn gọi đến. Khi tôi bắt máy thì tổng đài tự động phát tài liệu chào mời quảng cáo dịch vụ rồi giải đáp bấm tiếp số để nghe giải đáp trực tiếp” – anh kể.

Nhiều người khác cũng than phiền về tin nhắn rác biến tướng một vài kiểu để tấn công người dùng. Nhiều công ty, cá nhân sử dụng một vài hệ thống máy tính giả mạo đầu số của nhà mạng để nhắn tin khiến người dùng lầm tưởng là tin nhắn của nhà mạng, hay mua hẳn đầu số dịch vụ kiểu 1900xxxx để nhắn tin làm phiền người dùng. Không dừng lại ở tin nhắn SMS bình thường, nhiều đối tượng còn sử dụng 3G, 4G để nhắn tin rác tấn công người dùng qua Zalo, Viber, Facebook Messenger… khiến họ “điên đầu”.

Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT, thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết sau 10 tháng triển khai (từ tháng 5-2017 đến 2-2018), số tin nhắn rác được chặn trên toàn mạng di động là dao động 260 triệu. Sau khi đưa hệ thống ngăn chặn thông minh và chia sẻ dữ liệu dùng chung, Viettel đã chặn hơn 41,6 triệu tin nhắn rác từ một vài nhà mạng trong năm 2017 và hơn 18,1 triệu tin nhắn rác trong 3 tháng đầu năm 2018. VinaPhone chặn hơn 138,1 triệu tin nhắn rác trong năm 2017 và hơn 4,4 triệu tin trong 3 tháng đầu năm 2018. Liên quan đến ngăn chặn liên mạng của một vài nhà mạng, từ tháng 5-2017 đến 3-2018, Viettel đã chặn hơn 19,3 triệu tin nhắn rác, VinaPhone hơn 164,2 triệu tin, MobiFone hơn 14,8 triệu tin…

Dễ dàng chuyển nhượng tài liệu cá nhân

Ông Ngô Trần Vũ, Giám đốc Công ty Bảo mật Nam Trường Sơn, cho rằng tin nhắn rác còn vận hành là do tài liệu cá nhân của người dùng bị thu thập, rao phân phối quá thuận lợi.

“Bất cứ ai cũng có thể mua được danh sách hàng chục ngàn số hotline, email… của người khác. Từ đấy, họ chỉ cần sử dụng một vài công cụ tự động gửi tin nhắn vô số là trong vòng 1 phút sẽ có hàng ngàn, chục ngàn tin nhắn rác đổ xuống máy hotline cá nhân. Nếu không ngăn chặn được việc thu thập, rao phân phối tài liệu cá nhân thì rất khó chặn tin nhắn rác” – ông Vũ nhìn nhận.

Theo ông Lê Thành Nhân, chuyên gia an ninh mạng ở Trung tâm Đào tạo An ninh mạng ATHENA TP HCM, nhà mạng phải chịu trách nhiệm chính trong việc phòng chống tin nhắn rác, cuộc gọi rác. “Không phải người dùng nào cũng biết cài phần mềm ngăn chặn tin nhắn rác, cuộc gọi rác. Nhà mạng phải có công cụ, bộ lọc ngay từ đầu, có giải pháp xử lý có một vài thuê bao phát tán tin nhắn rác” – ông Nhân bày tỏ.

VNCERT cho biết phương thức phát tán tin nhắn rác càng ngày càng chuyên nghiệp và cần phải xử điểm 1 số hành vi để răn đe. Theo VNCERT, trước đấy, nội dung tin nhắn đa số là lừa đảo, dụ dỗ người dùng dịch vụ có thu cước nhưng được quảng cáo dưới hình thức mập mờ giá cước miễn phí hoặc có mức cước thấp hơn thu thực ở, lừa đảo nạp tiền… Hiện nay, nhiều tin nhắn bị phản ánh là quảng cáo bình thường như BĐS, SIM số đẹp, hàng hóa tiêu dùng, show ca nhạc, tín dụng… Các đối tượng phát tán tin nhắn rác cũng liên tục một vàih tân phương thức phát tán, tần suất, từ khóa trong nội dung tin nhằm thoát khỏi sự phát hiện của hệ thống kỹ thuật của nhà mạng, khiến việc phát hiện và xử lý gặp nhiều gặp khó.

Hiện tin nhắn rác về dịch vụ nội dung chiếm tỉ lệ dao động 30%, VNCERT đề nghị một vài nhà mạng cần cải tiến hệ thống kỹ thuật dựa trên công nghệ mới, thuật toán thông minh để nâng cao khả năng nhận biết tin nhắn rác; thi công hệ thống cho phép người dùng chủ động chặn lọc tin nhắn rác theo nguồn gửi và nội dung….

“Cần phải đẩy mạnh hành lang pháp lý cho dịch vụ nội dung trên mạng di động; đề nghị công ty nội dung, di động cung cấp đầy đủ tài liệu (giá cước, một vàih trừ cước, một vàih sử dụng…) cho người dùng về dịch vụ trước khi chọn lọc sử dụng. Nhà chức trách cần đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra về phát tán tin nhắn rác, lừa đảo và xử lý nghiêm” – VNCERT nhấn mạnh.