Các nước sử dụng SGK như thế nào?

Sách giáo khoa (SGK) được xuất bản bởi nhà nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Singapore hoặc bởi chính quyền vùng (Thụy Sĩ) hay 1 số nhà xuất bản thương mại. Tuy nhiên, việc này phải tuân theo các quy định của nhà nước và chính quyền địa phương về nội dung (Pháp, Đức, Hungary, Nhật Bản, Singapore và 21 bang của Mỹ), hình thức (Pháp, Đức), chất lượng (Đức), giá (Đức, Ý).

Kiểm duyệt để kiềm chế giá sách

Các cơ quan quản lý giáo dục địa phương của Nhật Bản sẽ chọn SGK để đưa vào nhà trường. Trong khi đó, ở Pháp, Đức, Hungary, Singapore và Thụy Sĩ, SGK được nhóm 1 số giáo viên chọn từ các danh mục chính thức. Ở 1 số vùng của Đức, cơ quan thanh tra có thể cho phép hoặc có thể phải tham khảo ý kiến giải đáp của phụ huynh và học sinh. Tại Ý, Hà Lan, New Zealand, Thụy Điển và đối có 1 số trường THPT ở Thụy Sĩ thì giáo viên sẽ là người chọn SGK.

Việc cung cấp SGK ở nhiều quốc gia có sự khác nhau. Tại Pháp, Đức, Hà Lan, New Zealand, Thụy Điển và Thụy Sĩ, 1 số cơ quan quản lý giáo dục trung ương hoặc địa phương sẽ phát miễn phí SGK. Tất cả học sinh Nhật Bản đều nhận được 1 bộ sách mới hằng năm.

Tại Ý và Singapore, phụ huynh mua SGK cho con (miễn phí cho học sinh nghèo). Trong khi đó, Pháp, Nhật Bản và Thụy Sĩ quy định phụ huynh chỉ phải mua SGK cho con mình ở bậc THPT.

Để kiềm chế giá, tần số 1 sốh tân SGK chịu sự kiểm duyệt như ở Ý (khoảng thời gian mỗi lần 1 sốh tân không xác định), Pháp và Nhật Bản (1 sốh tân tối thiểu 4 năm 1 lần), và ở bang Kentucky – Mỹ (chu kỳ 6 năm).

Pháp: Giáo viên chọn SGK

Theo luật của Pháp, SGK được xuất bản bởi 1 số NXB giáo dục công hay tư dựa theo chương trình giáo dục và khuyến cáo chính thức của Bộ Giáo dục. SGK phải được biên soạn theo chương trình giáo dục được sự chấp thuận của Bộ Giáo dục; trang bìa hoặc tên ghi ngoại khu phải ghi rõ SGK phục vụ cho lớp và cấp học nào. NXB cũng biên tập sách giải đáp cho giáo viên gắn có sách bài tập hoặc SGK. Những tin tức này được viết có trách nhiệm của tác giả và không thay thế 1 số SGK chính thức cung cấp các giải đáp về biện pháp dạy học và về chương trình giáo dục.

Ở Pháp còn có 1 ủy ban quốc gia có quyền phê chuẩn và giám sát toàn bộ xuất bản phẩm cho người đọc trẻ tuổi. Điều đó có nghĩa là toàn bộ 1 số sách, không chỉ SGK phục vụ 1 số đối tượng tuổi học sinh, đều chịu sự giám sát của cơ quan này.

Giáo viên sẽ đưa ra 1 số tiêu chí rõ ràng để chọn lọc SGK. Nhóm giáo viên của mỗi môn học sẽ có cuộc họp có hiệu truởng nhà trường để trao đổi về 1 số tiêu chí chọn lọc SGK đưa ra và danh mục 1 số SGK yêu cầu. Các tiêu chí và danh mục SGK sẽ được trình lên hội đồng quản trị, có cả đại diện từ phía phụ huynh học sinh. Hội đồng sẽ đưa ra 1 số ý kiến của mình nhưng chọn lọc cuối cộng thuộc về hội đồng sư phạm (hội đồng của toàn bộ giáo viên môn học liên quan).

Quyết định chọn SGK nào được mở bán không muộn hơn tháng 6 trước khi năm học mới bắt đầu.

Nhiều phụ huynh TP HCM vẫn tìm mua sách cho con dù tựu trường đã 1 tháng. Ảnh: TẤN THẠNH

Đức: Cung cấp SGK miễn phí

Ủy ban SGK trường học thuộc Bộ Giáo dục và Văn hóa trong mỗi địa phương ở Đức kiểm soát danh mục của 1 số SGK trong mỗi bộ môn dùng trong lớp học. Mỗi Bộ Giáo dục và Văn hóa bang mở bán danh mục 1 số SGK được chấp thuận bởi chính quyền bang. Những người thẩm định SGK do Bộ Giáo dục và Văn hóa chỉ định, cán bộ nhà trường sẽ chọn SGK thuộc danh mục được phê chuẩn.

Để tăng cường thời cơ cho mọi học sinh tiếp cận toàn bộ nguồn tin tức dạy học sử dụng trong nhà trường, SGK và 1 số tin tức dạy học khác đều do chính quyền 1 số bang cung cấp miễn phí cho học sinh. Học sinh trong 1 số trường nhà nước được cung cấp miễn phí SGK và đồ dùng học tập nào đó (như máy tính). Đối có 1 số đồ dùng khác (bút, giấy mực, công cụ vẽ, công cụ học nghề thêu và thủ công…) học sinh hoặc gia đình phải tự mua.

Học sinh trong 1 số trường tư có được cung cấp miễn phí SGK hay không còn tùy thuộc vào chính quyền địa phương. Một số bang ở Đức không ứng dụng cơ chế cho vay nhưng cung cấp 1 khoản tài trợ để mua 1 số tin tức. Khoản tài trợ này tùy thuộc vào lương của cha mẹ học sinh và loại hình nhà trường học sinh học ở đó.

Mỹ: Từng bang chọn lọc sách

Tại Mỹ, SGK do 1 số tổng doanh nghiệp tư nhân phát hành. Khoảng 10 tổng doanh nghiệp chi phối ngành công nghiệp này. Lựa chọn SGK thuộc về thẩm quyền của địa phương.

Trong 1 số trường hợp, quỹ giáo dục tiểu bang có thể được sử dụng để mua các SGK được phê duyệt. Ví dụ, bang Kentucky phê chuẩn SGK trên cơ sở chu kỳ 6 năm. Một nhóm gồm 1 số thành viên thẩm định được chọn lọc mỗi năm thi công 1 bộ công cụ phân tích làm cơ sở tham khảo đấu thầu, chấm thầu và khuyến cáo các SGK trình lên Ủy ban SGK tiểu bang. Ủy ban xác định danh mục chính thức và gửi xuống 1 số địa phương. Bang Maryland không ứng dụng quá trình phê duyệt tiểu bang. Mỗi quận có chọn lọc của riêng mình về SGK và 1 số tin tức chương trình giáo dục khác.