“Nhân tố bí ẩn” Israel

Một phần mục tiêu của bước đi này là chống lại sự mở rộng ảnh hưởng của Iran ở Trung Đông. Một số quan chức Nhà Trắng và Trung Đông gọi liên minh mới này là “NATO Ả Rập” hoặc Liên minh Chiến lược Trung Đông (MESA).

Về lý thuyết, 1 liên minh chính trị và quân sự gồm một vài nước theo dòng Sunni ôn hòa – có sự hậu thuẫn và tham dự của Mỹ – có thể kiềm chế ảnh hưởng của Iran trong bối cảnh Tehran có khả năng tiếp tục chương trình vũ khí hạt nhân bí mật của mình. Dù vậy, việc thành lập MESA, nếu có, vẫn cần phải cân nhắc nhiều nhân tố.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) trong 1 chuyến thăm Ả Rập Saudi Ảnh: REUTERS

Xét về giá thành, liên minh mới này sẽ chẳng thể giống như NATO – nơi Mỹ gánh chịu đa số giá thành. Cần làm rõ ngay từ đầu rằng ai sẽ phải đóng góp chi phí và số tiền cụ thể là bao nhiêu. Các quốc gia như Ả Rập Saudi và 1 số nước vùng Vịnh vẫn còn nhiều tiền mặt từ xuất khẩu dầu nên có thể trang trải gánh nặng tiền bạc. Tuy nhiên, 1 số nước như Jordan có ít tiềm lực tài chính hơn thì đó là vấn đề cần cân nhắc trong quá trình thương thảo.

Ngoài ra, cần phải suy nghĩ nghiêm túc về bản chất và mức độ cam đoan giữa một vài thành viên MESA. Liệu MESA có giống như NATO, liên minh xem 1 cuộc tấn công vào 1 thành viên bất kỳ không khác gì hành động nhằm vào các nước còn lại?

Yếu tố quan trọng nhất cần tham khảo là quan hệ giữa Israel có MESA. Bất kỳ liên minh an ninh nào dính dáng đến Mỹ ở Trung Đông mà không có sự tham dự đầy đủ của Israel không có lại nhiều ý nghĩa mặc dù Israel không phải là 1 quốc gia Hồi giáo Sunni. Israel không chỉ là đồng minh mạnh nhất của Mỹ trong khu vực mà còn là quốc gia có sức mạnh quân sự danh tiếng ở Trung Đông.

Tóm lại, sự ra đời của MESA đảm bảo đòi hỏi sự tính toán, thương thảo cẩn trọng giữa một vài nước ở khu vực và sự ủng hộ mạnh mẽ của chính quyền ông Trump.