Vẻ đẹp hiện đại của phụ nữ Việt trong tranh

“Inside of me” là chủ đề buổi triển lãm cá nhân của nhà văn – họa sĩ Nguyễn Thị Châu Giang, diễn ra từ ngày 7-9 đến 20-10, có 14 bức tranh lụa vẽ 2 mặt, lấy phụ nữ làm nhân vật chủ đạo, đặc trưng là khai thác chân dung nội tâm của họ.

Gương mặt thời hội nhập

Qua nét vẽ sắc sảo và màu sắc sinh động, chân dung những cô gái trong bộ sưu tập “Inside of me” của Nguyễn Thị Châu Giang hiện ra phóng khoáng. Các kiểu tạo dáng vẫn rất quen thuộc và phổ biến, tạo cho người xem cảm giác trong mỗi phụ nữ, việc tự ý thức về cái đẹp tiềm ẩn luôn rất cao.

Hình ảnh phụ nữ ẩn chứa sức mạnh trong tranh Nguyễn Thị Châu Giang

“Đó là sự tự ý thức của phụ nữ Việt Nam, mà tôi là 1 trong số họ. Vẻ đẹp của sự kiên nhẫn, chịu đựng, của những giọt nước mắt đau đớn nuốt vào trong. Chính vẻ đẹp đó làm nên sự mạnh mẽ gấp vạn lần ở họ” – họa sĩ Nguyễn Thị Châu Giang bộc bạch.

Hình ảnh phụ nữ tân tiến trong tranh Bùi Tiến Tuấn

Trước đó, triển lãm cá nhân của họa sĩ Bùi Tiến Tuấn có chủ đề “Hơi thở nhẹ” cũng để lại nhiều ấn tượng và cả bất ngờ có công chúng thưởng lãm. Hình ảnh những cô gái đô thị có lối tạo hình cách điệu táo bạo, có phần gây sốc, trong những bố cục bất ngờ phát triển thành sống động và đầy khác biệt so có những gì đã có trước đó. Người trong giới gọi những phụ nữ trong tranh Bùi Tiến Tuấn là sự “đoạn tuyệt với phần lớn những lối miêu tả về phụ nữ truyền thống”.

Tác phẩm “Đâu rồi thời son phấn” của Phạm Tuấn Tú

Hình ảnh phụ nữ trong tranh lụa của Bùi Tiến Tuấn không nền nã, không mực thước hay e ấp như dòng tranh lụa vốn có. Các cô gái phát triển thành tân tiến, cá tính, gai góc, phóng khoáng, phô diễn 1 nhữngh tự hào những những con phố nét gợi cảm trên cơ thể mình. Giới chuyên môn cho rằng chọn góc nhìn khác về phụ nữ như nhữngh Bùi Tiến Tuấn phản ánh chính là nhữngh miêu tả nhịp sống thị thành, tương quan xã hội bằng con mắt và cảm quan hội họa của thế hệ họa sĩ giai đoạn này.

Tác phẩm “Mua sắm” của Lương Đức Hùng

Triển lãm “Mascara – Chuốt mi” diễn ra gần đó cho thấy chân dung phụ nữ đương đại không chỉ được khắc họa 1 nhữngh rõ nét mà còn thể hiện cảm quan khác biệt của thế hệ họa sĩ giai đoạn này về hình ảnh phụ nữ. Điều đó được thể hiện rõ nét qua 26 tác phẩm của những nghệ sĩ trẻ: Nguyễn Nghĩa Cương, Nguyễn Văn Cường, Vũ Đình Tuấn, Bùi Thanh Tâm, Ngô Văn Sắc, Nguyễn Thế Hùng, Phạm Tuấn Tú…

Hình ảnh phụ nữ trong những tác phẩm được trưng bày có khuôn mặt của thời đại, đại diện cho những giai tầng văn hóa mới có những những con phố nét vô cộng táo bạo. Đề tài về người chuyển giới hay những nhân vật lưỡng tính đầy nghi hoặc, mâu thuẫn cũng được khai thác qua nét vẽ sống động của những họa sĩ. Nổi bật trong đó là tác phẩm “Cô gái Việt Nam 17” của Bùi Thanh Tâm, lôi kéo bởi đôi mắt nhìn trực diện người xem. Tác phẩm “Chuyển giới 3” của Nguyễn Văn Cường lại cho thấy sự táo bạo từ đề tài đến phong nhữngh, tạo hình và màu sắc. Tác phẩm “Đi qua dòng sông” của Vũ Đình Tuấn lại như những lát cắt thời gian có hình khuôn mặt, cho vẻ phù phiếm đi qua, niềm sắt son ở lại.

Hơi thở đương đại

Trước đó, chân dung phụ nữ trong tranh dân gian Đông Hồ hay ở những họa phẩm đầu thế kỷ XIX của những bậc thầy hội họa Việt Nam (Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Lê Phổ…) đều thể hiện vẻ đẹp đậm chất Á Đông: mềm mại, uyển chuyển, bao dung, e ấp… Đến nửa sau thế kỷ XIX, việc thể hiện chân dung phụ nữ thời kỳ kháng chiến đã có sự biến đổi đáng kể.

Ở thời điểm giai đoạn này, có tinh thần không ngừng sáng tạo của những nghệ sĩ trẻ, chân dung phụ nữ trong tranh Việt gần như thoát khỏi những mô-típ, tạo hình cũ. “Thời kỳ này, trong đa số những tác phẩm hội họa, điêu khắc Việt, người phụ nữ hiện lên có vẻ đẹp khỏe khoắn, thể hiện sự đảm đang, đức hy sinh và gánh trên vai trách nhiệm thời đại” – người trong giới nhận định.

Với những tác phẩm đã và đang công bố công chúng thời gian gần đó, không khó để cảm thấy chân dung phụ nữ đa sắc, đa màu, đa hình và đa ý niệm hơn. Trong đó, tranh của Bùi Tiến Tuấn khai thác đề tài phụ nữ thị thành – thời trang; tranh Vũ Đình Tuấn khai thác về bản thể nữ, tâm linh, thẩm mỹ; tranh Nguyễn Thị Châu Giang phản ảnh cái tôi phụ nữ, về nữ quyền; tranh Lê Thúy là sự giễu nhại truyền thống, sự thanh lịch; tranh Lê Hoàng Bích Phượng nói về sự hóa thân, thay hình đổi dạng…

Lột tả hình ảnh phụ nữ khác trước, tranh Việt giai đoạn này không chỉ cho thấy cái nhìn khác về phụ nữ mà còn khẳng định thế hệ họa sĩ mới không ngại bộc lộ chính mình, thể hiện nhiều góc cạnh tâm hồn và tính nhữngh đa chiều hơn. Họa sĩ Nguyễn Thị Châu Giang nhận định: “Phụ nữ trong tranh giai đoạn này vẫn đẹp như trong tranh xưa, chỉ khác là họ có theo hơi thở của 1 xã hội đương đại, 1 cuộc sống tâm lý nhiều biến động hơn. Điều đó dĩ nhiên là do tùy thuộc khá nhiều vào nhân sinh quan, sự cảm nhận, thấu hiểu và cả tài năng của nghệ sĩ ở mỗi thời kỳ”.