Vay trực tuyến bị “chém” đẹp

“Anh truy cập trang doctordong.vn (tạm gọi là Doctor Đồng) để vay tiền trực tuyến ngay trong ngày” – 1 người khách hàng mách nước khi biết anh T. (quận Phú Nhuận, TP HCM) cần gấp vài triệu đồng để có đủ số tiền đóng học phí đại học cho con.

Lãi suất gần 40%/tháng

Theo giải đáp của Doctor Đồng, ngày 6-9, anh T. đăng ký vay 1,5 triệu đồng, thời hạn vay 10 ngày, tức thì hệ thống Doctor Đồng thông báo sau khi hết thời hạn này, anh phải chi trả 1,8 triệu đồng (tính ra lãi suất 1%/ngày); còn nếu vay 10 triệu đồng, thời hạn 30 ngày thì chi trả 13,91 triệu đồng (lãi suất gần 40%/tháng).

Vay trực tuyến đang nở rộ

Sau khi điền đầy đủ tài liệu theo yêu cầu của Doctor Đồng, anh T. nhận được tin nhắn thông báo khoản vay đã được duyệt, nếu chấp nhận thì soạn tin nhắn DDONG Yes, gửi tổng đài 6089. Anh T. thực hiện theo, tức thì nhân viên của Doctor Đồng gọi liên hệ xác minh số tài khoản ngân hàng của anh T., số tiền vay, thời hạn vay, đồng thời cho biết chậm nhất sau 1 ngày, tài khoản của anh mở ở Eximbank Chi nhánh Tân Định (số tài khoản do anh T. cung cấp) sẽ nhận được 1,5 triệu đồng.

Tìm hiểu Doctor Dong, anh T. được biết chủ trang web này là Công ty TNHH MTV Tư vấn Tài chính LGC. Theo đó, Doctor Đồng mở bán hạn mức cho vay cao nhất là 10 triệu đồng, thời hạn vay tối đa 30 ngày. Đồng thời, hệ thống của Doctor Đồng yêu cầu người vay cung cấp tài liệu cá nhân, ảnh chân dung, hình ảnh CMND, số tài khoản ngân hàng, số liên hệ của người thân… và chỉ sau 60 phút, khoản vay sẽ được duyệt, số tiền vay sẽ được chuyển vào tài khoản của người vay.

Trao đổi có nhân viên của Doctor Đồng, anh T. thắc mắc ở sao không vay được 10 triệu đồng, bên vay và bên cho vay có ký hợp đồng tín dụng, trả nợ ở đâu, có chứng từ ghi nhận tất toán khoản vay không…? Nhân viên này liền giải đáp do anh vay lần đầu nên hệ thống chỉ cho phép vay tối đa 1,5 triệu đồng. Còn việc trả nợ thì trước khi đến hạn chi trả 5 ngày sẽ có nhân viên giải đáp, người vay đến điểm chuyển nhượng…là một số đối tác của Doctor Đồng để chi trả. Các đối tác này sẽ cung cấp chứng từ hoặc chỉ định số tài khoản ngân hàng để người vay chi trả bằng phương thức chuyển khoản. “Sau đó, chúng tôi sẽ gửi tin nhắn thông báo người vay đã đã đi vào làm việc việc trả vốn và lãi. Riêng hợp đồng tín dụng thì bên cho vay sẽ gửi cho bên vay bằng hòm thư và cả hai bên không phải ký hợp đồng vì đó là loại hình cho vay trực tuyến” – nhân viên của Doctor Đồng lý giải.

Vi phạm quy định về lãi suất

Ngoài Doctor Đồng, Công ty Easy Fintech Việt Nam và nhiều doanh nghiệp khác cũng tạo ra một số áp dụng Evay, iĐồng, Sdong… cho vay trực tuyến có lãi suất 36%/tháng, thời hạn vay 3-6 tháng…

Tuy vậy, phân khúc này khá bất ngờ khi Công ty CP SHA Toàn Cầu (SHA) quảng bá cho vay trực tuyến có lãi suất thấp nhất là 8%/năm. Với tài liệu này, chúng tôi truy tìm và phát hiện SHA ra mắt vay thông qua 2 trang web (vayrenhat.com và tietkiemonline). Theo đó, SHA cho vay 2 – 20 triệu đồng có lãi suất 8% – 20%/năm cộng có phí dịch vụ 4%-12%/số tiền vay. Tuy nhiên, nếu người vay muốn xét duyệt khoản vay trong ngày thì phải trả trước cho SHA phí phục vụ 100.000 đồng.

Thông qua áp dụng (app) SHA, ngày 11-9, chúng tôi đăng ký và chuyển khoản cho SHA 100.000 đồng để được duyệt vay “nóng” 5 triệu đồng, thời hạn vay 3 tháng. App SHA thông báo lãi suất 16%/năm cộng có mức phí dịch vụ 9% (450.000 đồng) và số tiền này sẽ được bên cho vay “chém đẹp” ngay khi giải ngân, người vay chỉ thực nhận 4.550.0000 đồng; đồng thời, mỗi tháng người vay phải chi trả 1.733.000 đồng.

Đến ngày 12-9, nhân viên của SHA gọi điện yêu cầu người vay bổ sung tài liệu việc làm, lương và danh tính, số liên hệ của người thân… Đồng thời, người này cho biết SHA sẽ đưa ra nguyên nhân xác minh tài liệu để làm thẻ tín dụng khi gọi điện cho người thân. Sau đó, SHA sẽ thông báo khoản vay có được chấp thuận hay không.

Như vậy, nếu SHA giải ngân 5 triệu đồng thì trong 3 tháng, ngoài việc trả vốn, người vay còn trả lãi và phí dịch vụ 650.0000 đồng (200.000 đồng lãi suất, 450.000 đồng phí), tính ra phải trả 220.000 đồng/tháng, tương đương có lãi suất hơn 4%/tháng (48%/năm).

Luật sư – tiến sĩ Bùi Quang Tín (Đoàn Luật sư TP HCM) phân tách doanh nghiệp cho vay trực tuyến đã vi phạm pháp luật về lãi suất. Vì theo quy định của Luật Dân sự 2015, lãi suất cho vay cao nhất chỉ 20%/năm (1,66%/tháng). Còn Luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định lãi suất cho vay gấp 5 lần mức lãi suất mà Luật Dân sự 2015 quy định thì bên cho vay đã cấu thành tội cho vay nặng lãi và sẽ bị một số cơ quan công dụng truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP HCM, doanh nghiệp cho vay trực tuyến có lãi suất vượt 20%/năm (theo quy định của Luật Dân sự 2015) là làm việc tín dụng “đen” và làm nảy sinh 1 lực lượng đòi nợ thuê bất hợp pháp, thậm chí cả các doanh nghiệp thu nợ được thành lập hợp pháp cũng bị cuốn vào vòng xoáy này. Hành vi đòi nợ thuê theo kiểu xã hội đen đã và đang gây bất ổn nghiêm trọng tới an ninh trật tự và an toàn xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người đi vay.