Trợ giá xe buýt cần hiệu quả

Ngày 9-9, HĐND TP HCM phối hợp Đài Truyền hình TP tổ chức chương trình lắng nghe và thảo luận có chủ đề “Trợ giá xe buýt – Hiệu quả và biện pháp”. Tại chương trình này, nhiều ý kiến cho rằng TP cần tiếp tục duy trì chính sách bán hàng trợ giá xe buýt bởi sẽ lôi kéo người dân di chuyển cũng như đấy là 1 trong các chính sách bán hàng an sinh xã hội. Tuy nhiên, trợ giá cần thực hiện thích hợp và hiệu quả.

Tại TP HCM hiện có 141 tuyến xe buýt, gồm 103 tuyến có trợ giá và 38 tuyến không trợ giá, có tổng số 2.478 phương tiện. Năm 2002 – năm đầu ứng dụng chính sách bán hàng trợ giá có 45 tuyến, khối lượng vận chuyển 157.000 hành khách/ngày hiện tăng lên 103 tuyến, vận chuyển dao động 700.000 lượt khách/ngày.

Theo ông Trần Chí Trung, Giám đốc Trung tâm Quản lý vận tải hành khách công cùng – Sở GTVT TP HCM, chính sách bán hàng trợ giá xe buýt đã hiệu quả trong việc lôi kéo người dân sử dụng phương tiện giao thông công cùng, giảm ùn tắc giao thông. Đồng thời, trợ giá cũng là chính sách bán hàng an sinh xã hội, giúp các đối tượng cần được hỗ trợ di chuyển như học sinh, sinh viên, người khuyết tật…

Tuy nhiên, trong GĐ GĐ này, ông Trung cho rằng hệ thống xe buýt đang bị nhiều gặp khó và bất cập liên quan đến trợ giá. Cụ thể là bộ định mức đơn giá ban hành từ năm 2009 không còn thích hợp do giá thành đầu vào tăng như giá xe, nhiên liệu, mức lương… Đồng thời, sản lượng vận chuyển hành khách trên các tuyến xe buýt cũng đang ở mức “bão hòa”, không tăng. Vì vậy, có mức trợ giá GĐ này không đủ bù giá thành các công ty bỏ ra để làm việc.

Sản lượng hành khách đi xe buýt GĐ này được cho là đang trong GĐ bão hòa

Bà Tống Thị Thu Thanh, Phó Giám đốc Hợp tác xã Vận tải xe buýt Quyết Thắng, cũng cho biết từ năm 2013 tới nay, làm việc của xe buýt bị nhiều gặp khó do định mức đơn giá không còn thích hợp. Bên cạnh đây, việc chi trả tiền hỗ trợ lãi vay đầu tư xe mới cũng chưa đủ, dẫn tới công ty rất gặp khó khi trả nợ vay ngân hàng cũng như duy trì làm việc.

Về vấn đề trên, bà Lê Ngọc Thùy Trang, Phó Giám đốc Sở Tài chính, cho biết năm 2018, TP bố trí ngân sách trợ giá xe buýt là 1.000 tỉ đồng, trong đây chi phí dự phòng cho việc cách tân nhiên liệu và mở thêm tuyến mới là 101 tỉ đồng. Tính đến tháng 8, trợ giá đã chi trả 747 tỉ đồng (chiếm 74% tổng dự toán). Trong khi đây, hiện Sở GTVT đang đề xuất tăng thêm dao động 300 tỉ đồng tiền trợ giá năm 2018 nên các đơn vị hiện vẫn đang nghiên cứu, phân tích nhằm có số liệu, phương án cụ thể. Sở Tài chính đã phối hợp Sở GTVT trình Hội đồng Xây dựng định mức lao động – kỹ thuật TP thẩm định bộ đơn giá mới, trình UBND TP trong năm nay để phê duyệt. Bên cạnh đây, bà Trang cũng cho rằng trong việc mở luồng tuyến mới thì trước đây phải khảo sát, phân tích các luồng tuyến cũ, nếu làm việc không hiệu quả thì cần cắt bỏ để tránh gây lãng phí.

Hệ thống xe buýt cần khắc phục hiện trạng trùng tuyến cũng như cải tạo hệ thống bến bãi, nhà chờ…

Theo ông Cao Thanh Bình, Phó Trưởng Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND TP, việc trợ giá xe buýt là cần thiết để lôi kéo người dân sử dụng, có tiện ích và thích hợp cho nhiều nhóm đối tượng. Tuy nhiên, để xe buýt phát triển tốt hơn và trợ giá hiệu quả cần thực hiện nhiều biện pháp. Cụ thể là hạn chế phương tiện xe cá nhân, tuyên truyền lôi kéo người dân di chuyển cần có các bước thực hiện cụ thể. Bên cạnh đây, xe buýt phải có luồng tuyến thích hợp, tránh sự trùng lắp, gây lãng phí cho ngân sách bởi phải trợ giá.

Theo ông Bùi Xuân Cường, Giám đốc Sở GTVT, để tiếp tục sử dụng hiệu quả tiền trợ giá, ngành giao thông TP đang tập trung đổi mới về tư duy quản lý đối có làm việc xe buýt. Cụ thể là xem hành khách là trọng điểm phục vụ, nhờ hành khách mới duy trì và phát triển được hệ thống xe buýt. Ông Cường cũng cho biết việc quản lý, điều hành xe buýt hiện đang được ứng dụng nhiều biện pháp công nghệ, tự tạo nguồn thu như đang triển khai quảng cáo ở thân xe, xã hội hóa đầu tư hạ tầng bến bãi…

Trước các vấn đề trên, ông Nguyễn Văn Dũng, Trưởng Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND TP, yêu cầu cần tiếp tục đã đi vào hoạt động các phương thức trợ giá xe buýt thích hợp hơn. Trong việc phát triển vận tải hành khách công cùng mà chủ lực đang là xe buýt, ông Dũng phân tích là nhân tố đặc trưng quan trọng để cung cấp các chỉ tiêu của chương trình đột phá giảm ùn tắc và tai nạn giao thông. Vì vậy, từ nhiều phía phải tập trung để nâng cao chất lượng và phát triển hệ thống này.