Nói không với thịt chó?: Đâu phải chuyện dễ

Theo nhà xã hội học Trịnh Hòa Bình, việc ăn thịt chó cần được nhìn nhận là 1 nét văn hóa chứ không phải là sự văn minh để so sánh có một số nước phương Tây. Nhiều nước không ăn thịt chó không phải vì họ văn minh hơn chúng ta mà do khác biệt về văn hóa.

Không thể biết không làm được mà vẫn cứ làm

“Tôi không cổ xúy việc ăn thịt chó của người Việt Nam nhưng theo tôi, Hà Nội khuyến cáo bởi thế là khó thực hiện và luật hóa cấm ăn thịt chó chưa khả thi. Tôi dám chắc không ai dại gì luật hóa vấn đề này, chúng ta chẳng thể “ngồi xổm” lên văn hóa được. Không thể biết không làm được mà vẫn cứ làm” – ông Bình khẳng định.

Đồng ý kiến, PGS-TS Lê Quý Đức, nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển, nhận định việc Hà Nội ra văn bản khuyến cáo người dân bỏ thói quen ăn thịt chó chưa phải là 1 văn bản có tính chất hành chính pháp lý, đó chỉ là văn bản có tính chất nội bộ trong một số cơ quan, ban ngành của TP. Cũng vì vậy mà chưa trực tiếp tác động đến người dân. “Vấn đề quan trọng bây giờ là việc chăn nuôi chó như thế nào cho bảo đảm. Việc cấm ăn thịt chó giai đoạn này chưa có luật, không nên có luật và cũng chẳng thể luật hóa được” – ông Đức nói.

Luật sư Nguyễn Văn Tiến (Đoàn Luật sư TP HCM) cũng cho rằng do quan điểm của nền văn hóa của mỗi nước quy định về việc sử dụng thịt chó, mèo khác nhau nên rất khó để cấm hoặc hạn chế phân phối thịt chó, mèo. Về mặt pháp luật, chưa có văn bản pháp lý nào quy định về việc cấm ăn thịt chó, mèo ở nước ta. “Du khách 1 số nước coi chó, mèo là nguồn thực phẩm chính thì khi đến Việt Nam, họ vẫn thưởng thức lẽ thường, du khách nước khác thì nhận ra ghê rợn vì quan điểm văn hóa một số nước khác nhau” – luật sư Tiến lý giải.

Tình trạng giết mổ, kinh doanh chó diễn ra công khai mà nhưng hầu như bỏ ngỏ kiểm tra, kiểm soát để bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm Ảnh: HUY THANH

Ban hành luật để kiểm soát chó, mèo

Trong khi đó, theo luật sư Nguyễn Thị Long Bình (Đoàn Luật sư TP HCM), chó, mèo cũng giống như một số loại vật nuôi khác, không nằm trong danh mục động vật hoang dã cần được bảo vệ nên chẳng thể cấm người dân giết mổ hoặc ăn thịt chó, mèo. Ở 1 số nước trên địa cầu cũng có luật cấm giết, mổ, ăn thịt chó, mèo. Vì vậy, nếu muốn cấm ăn thịt chó, mèo thì nhà nước cần phải ban hành luật. Tuy nhiên, có văn hóa, thói quen của người Việt Nam thì việc cấm ăn thịt chó, mèo rất khó khả thi. Nhiều người vẫn có thói quen ăn thịt chó, mèo, 1 số nơi còn xem như là 1 nét văn hóa.

“Việc có cấm giết mổ, ăn thịt chó, mèo hay không cần phải được cân nhắc kỹ và có công đoạn. Cấm hay không cấm không phải là vấn đề, quan trọng là nhà nước phải có phương pháp quản lý nghiêm ngặt” – luật sư Bình nhấn mạnh.

Cũng theo luật sư Bình, Luật Thú y và Thông tư 09 ngày 1-6-2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định về kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y không quy định chó, mèo thuộc danh mục động vật phải kiểm soát giết, mổ; sản phẩm thịt chó, mèo cũng không thuộc đối tượng phải kiểm tra vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm. Đây là 1 lỗ hổng pháp lý bởi trên thực ở, thịt chó, mèo vẫn được người dân sử dụng khá phổ biến, hiện trạng giết mổ chó, mèo diễn ra công khai, tràn lan mà không có cơ quan nào kiểm tra, kiểm soát để bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Vì vậy, nếu không có quy định cụ thể về việc kiểm soát giết mổ chó, mèo cũng như kiểm soát thịt chó, mèo sẽ dẫn đến nhiều vấn đề xã hội phức tạp. Đã đến khi pháp luật cần đưa chó, mèo vào diện phải kiểm soát giết mổ, độc đáo là đối có một số cơ sở kinh doanh.

Luật sư Bình cũng cho rằng cần tuyên truyền cho người dân về việc hạn chế sử dụng thịt chó, mèo. Việc giết mổ chó, mèo không được kiểm dịch và sử dụng thịt chó, mèo không rõ lý do có nhiều nguy cơ mắc một số bệnh truyền nhiễm.