Nhà thầu Trung Quốc ‘đổ móng’ ở Sài Gòn

Sau thời gian dài ngủ yên, công trường xây dựng ở lô đất vàng rộng hơn 8.300m2, các con phố Cống Quỳnh, Nguyễn Cư Trinh (quận 1, TP.HCM) bất ngờ sôi động trở lại.

Trên bảng thông báo công trình, xuất hiện 1 cái tên khá lạ: Shanghai Construction Group đảm nhận vai trò làm tổng thầu cho hai tòa tháp có chiều cao lên đến gần 50 tầng.

Những nhà thầu lớn xuất hiện

Không chỉ dự án trên, số lượng các công trình được trúng thầu của các tập đoàn xây dựng Trung Quốc càng ngày càng nhiều, trải rộng từ Khu thành thị Phú Mỹ Hưng (quận 7), quận 2 đến các quận trọng điểm như quận 1, Bình Thạnh. Đó là các cái tên như Shanghai Construction Group, China State Construction Engineering Corporation, Qingdao Construction Group hay sắp tới là China Nantong Sanjian Construction Group trong 1 dự án cấp cao ven sông Sài Gòn.

Hầu hết các thương hiệu xây dựng Trung Quốc tiến bước vào Việt Nam đều có sức mạnh về tài chính cũng như có hồ sơ năng lực ấn tượng nhờ trải qua rất nhiều các công trình lớn trong nước và trên địa cầu.

Đơn cử, Shanghai Construction Group là 1 trong các thương hiệu xây dựng lớn nhất Trung Quốc có tổng doanh thu hằng năm lên đến 21,9 tỉ USD, tổng lượng nhân viên dao động 35.000 người, giá trị vốn hóa 5,1 tỉ USD. Shanghai Construction Group còn là thành viên trong hệ thống của Shanghai Construction Corporation – top 20 thương hiệu xây dựng lớn nhất địa cầu giai đoạn này.

Kinh nghiệm xây dựng của Shanghai Construction Group trải rộng từ các dự án nhà cao tầng, cầu các con phố, các công trình công cộng, trọng điểm thể thao, nhà máy ở Trung Quốc và 40 quốc gia khác.

Biểu tượng mới của Thượng Hải là tòa nhà Shanghai Tower cao 632m do tập đoàn này xây dựng. Shanghai Construction Group còn tham dự các công trình nổi tiếng như Trung tâm Hội nghị quốc tế Cairo (Ai Cập), tòa nhà Chancery ở Washington (Hoa Kỳ), Hòn ngọc Baltic (Nga)…

Trong khi đó, China State Construction Engineering Corporation (CSCEC) khá quen thuộc ở Việt Nam có dấu ấn nổi trội nhất là Khu thành thị Phú Mỹ Hưng.

Đây là 1 trong các nhà thầu quốc tế có tính chất tổng hợp và toàn diện có các nghiệp vụ xây dựng từ các công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông đến giải đáp và thiết kế, cho thuê các thiết bị máy móc xây dựng, sản xuất và phân phối bê tông, nguyên liệu xuất nhập khẩu, thiết kế và xây dựng kết cấu thép.

Trải qua gần 26 năm bước vào phân khúc Việt Nam, CSCEC hiện là nhà thầu xây dựng Trung Quốc lớn nhất ở Việt Nam, có tổng giá trị các hợp đồng đã trúng lên tới 20 tỉ Nhân dân tệ.

Giá nhà ở Việt Nam vẫn rẻ so có Singapore và Thái Lan, lôi kéo mạnh mẽ các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có các nhà đầu tư Hồng Kông và Trung Quốc. Ông Troy Griffiths, Phó giám đốc Điều hành Savills Việt Nam, cho rằng sự ổn định của kinh tế vĩ mô đã thúc đẩy tốc độ tăng trưởng của phân khúc trong nước và lôi kéo mạnh mẽ dòng vốn FDI.

Bên cạnh đó, cải thiện chính sách phân phối hàng lôi kéo vốn đầu tư và phân khúc nhà đất đang giúp phân khúc nhà đất Việt Nam đang nằm trong nhóm dẫn đầu về doanh thu.

Theo thống kê của CBRE Vietnam, các đối tác đến từ Trung Quốc, Đài Loan và Hồng Kông đang chiếm 25% tổng đầu tư nước ngoài vào nhà đất Việt Nam trong năm 2017, tăng 21% so có năm 2016.

Riêng trong quý I/2018, nhu cầu mua nhà đất Việt Nam của các nhà đầu tư Trung Quốc tăng hơn 300% so có cộng kỳ năm 2017. Ngoài Thái Lan, chỉ có Malaysia đứng trên Việt Nam về độ quyến rũ của các nhà đầu tư nhà đất Trung Quốc.

Theo thống kê của Juwai.com, cổng tài liệu về đầu tư nhà đất quốc tế lớn nhất ở Trung Quốc, tổng số tiền đầu tư nhà đất ở nước ngoài của các công ty Trung Quốc đã lên tới hơn 100 tỉ USD trong năm qua.

“Trong thập niên tới, các nhà đầu tư Trung Quốc sẽ chi dao động 1.500 tỉ USD để mua nhà đất ở nước ngoài”, Juwai nhận định. Sở dĩ giới đầu tư Trung Quốc đổ xô ra nước ngoài để đầu tư là do phân khúc nhà đất trong nước đang bão hòa. Kèm theo đó là chính sách phân phối hàng Một vành đai, Một con các con phố có nhiều chính sách phân phối hàng ưu đãi khi đầu tư ra nước ngoài.

Vì vậy, sự xuất hiện càng ngày càng nhiều các nhà thầu, phát triển nhà đất Trung Quốc càng ngày càng rõ nét ở Việt Nam. Cạnh tranh có các nhà thầu Nhật, Hàn Quốc, ưu thế của các tập đoàn xây dựng Trung Quốc là có kỹ thuật xây dựng và quản lý hiện đại ở các công trình lớn, phức tạp.

Ngoài ra, họ còn sẵn lòng tham dự các cuộc chiến về giá, thậm chí chiết khấu ở mức 25% để giành phần thắng nhờ được lợi về sức mạnh tài chính vững chắc trong nước.

Chẳng hạn, các dự án nhà đất của Alpha King khiến nhà đầu tư “choáng ngợp” khi tiến hành các công nghệ tối tân trong lĩnh vực xây dựng và nhận dạng nhân trắc.

Ví dụ, ở dự án Alpha Town, dân cư sẽ được tận hưởng tiện ích kỷ nguyên 4.0 qua công nghệ nhận dạng khuôn mặt và tự động ghi danh, cảm biến sẽ tự động nhận diện chủ sở hửu căn hộ chung cư và thành viên gia đình họ.

Về mặt xây dựng, Alpha King hướng tới việc tiến hành công nghệ tối tân BIM – “Building Information Modelling”, mô phỏng giả lập các thông số về thiết kế, xây dựng và quản lý hoạt động công trình…

CEO của Alpha King ông Jimmy Chan, cho biết thời gian xây dựng các dự án của tập đoàn này ở TP.HCM trong vòng 2-3 năm. Ông tin rằng đội ngũ chuyên gia quốc tế giàu bí kíp của Alpha King về giải đáp, thiết kế và quản lý nhà đất có khả năng phát triển các dự án nhà đất cao cấp và có điểm nhấn về thiết kế ở TP.HCM.

Không chỉ có tham dự đấu thầu các công trình hiện có, nhà thầu Trung Quốc còn chủ động kiến nghị 1 số tỉnh thành phát triển các dự án có diện tích khá khủng, nhằm đã đi vào hoạt động chuỗi giá trị từ xây dưng đến đầu tư.

CSCEC năm 2015 từng ra mắt đề án “Thành phố hạnh phúc” đến lãnh đạo Cần Thơ, trong đó kiến nghị phát triển đô thị miền Tây này trở thành 1 khu thành thị tân tiến có 1 loạt các công trình từ khu công nghiệp, trọng điểm nghỉ dưỡng, nhà ở và trọng điểm công nghệ cao.

CSCEC cũng đề xuất triển khai dự án các con phố sắt kết nối Cần Thơ tới Phnom Penh (Campuchia) dài 320km hay kết nối có TP.HCM dài 180km…

Áp lực cho nhà thầu nội

Thị trường xây dựng dân dụng Việt Nam chứng kiến các bước tăng trưởng nhảy vọt thời gian gần đó nhờ sự bình phục của nhà đất nhà ở, nhà đất du lịch nghỉ dưỡng và dòng vốn FDI tăng cường đổ bộ.

Theo báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 8 tháng năm 2018, tổng vốn đăng ký cấp mới, tăng thêm và góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài là 24,35 tỉ USD, tăng 4,2% so có cộng kỳ năm 2017. Trong đó, kinh doanh nhà đất tiếp tục đứng thứ hai về lôi kéo đầu tư có tổng vốn FDI đạt 5,9 tỉ USD, chiếm 24,2% tổng vốn đầu tư đăng ký.

Một số thương hiệu lớn trong nước như Cotecccons, Hòa Bình, Thuận Việt, Central Cons, Hưng Thịnh Incons, FBV, An Phong… vẫn đang chiếm ưu thế về thị phần xây dựng. Tuy nhiên, việc xuất hiện càng ngày càng nhiều các đối thủ Trung Quốc có thể có đến sức ép tranh đua khốc liệt, nhất là khi các dự án có nguồn vốn đầu tư đến từ Trung Quốc, Hồng Kông ngày 1 phổ biến.

Theo ông Nguyễn Thế Thanh, Tổng Giám đốc Công ty Đầu tư và Phát triển nhà đất Cotec (CLG), giá trị sản lượng phân khúc xây dựng ước tính vào dao động 60 tỉ USD mỗi năm, trong đó hai nhà thầu lớn là Hòa Bình và Coteccons chỉ chiếm dao động 6 tỉ USD, tương đương có 10%. Đây là dư địa lớn tạo ra hấp lực lôi kéo các nhà thầu Trung Quốc đầy tham vọng.

Đối phó lại có các thách thức đến từ các nhà thầu nước ngoài, 1 số nhà thầu trong nước đã xây dựng các chiến lược kinh doanh mới nhằm tăng thêm thị phần trong và ngoài nước.

Điển hình như Hòa Bình đang tìm kiếm các thời cơ kinh doanh mới ở Campuchia hay phân khúc khu vực Tây Á. Coteccons điều chỉnh lại chiến lược, trong đó phát triển thêm mảng kinh doanh nhà đất để đã đi vào hoạt động chuỗi giá trị, cải thiện thêm lợi nhuận. Sự am hiểu sâu sắc văn hóa kinh doanh bản địa, cộng năng lực xây dựng càng ngày càng cải thiện có thể là chìa khóa giúp các nhà thầu trong nước giữ được lợi thế tranh đua có các đối thủ ngoại.

Hai công trình xây dựng nổi trội nhất Việt Nam trong vài năm trở lại đó đều thuộc về nhà thầu Việt Nam. Dự án Saigon Center, tòa nhà có 6 tầng hầm và 44 tầng cao được Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC) bao thầu toàn bộ từ xây dựng, quản lý, giám sát… Coteccons thắng thầu dự án The Landmark 81 vào năm ngoái cũng là dấu ấn của các nhà xây dựng nội địa.

Năm 2017, doanh thu phân phối hàng và cung cấp dịch vụ của Coteccons (CTD) là 27,15 ngàn tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế tiệm cận 1,65 ngàn tỉ đồng. Theo báo cáo soát xét 6 tháng 2018 được kiểm toán bởi PwC, doanh thu của CTD đạt 9,7 ngàn tỉ đồng (tăng trưởng 10,2% so có cộng kỳ), lợi nhuận sau thuế thu về đạt 526 tỉ đồng.

HBC cũng đã có các bước đi khá dài trong quá trình toàn cầu hóa của công ty, 1 trong các sự dự định cho việc biến động doanh thu trong nước. Theo báo cáo soát xét 6 tháng 2018 được kiểm toán bởi EY, doanh thu của HBC đạt 8,07 ngàn tỉ đồng (tăng trưởng 19% so có cộng kỳ, lợi nhuận thu về hơn 301 tỉ đồng.

Sắp tới, trong chiến lược phát triển của mình, HBC dự định có mặt ở 8 quốc gia đến năm 2023. HBC cũng kỳ vọng doanh thu nước ngoài sẽ góp 10% vào tổng doanh thu ước 1 tỉ USD trong 3-5 năm tới.

Vươn ra nước ngoài là hướng đi tất yếu của các nhà thầu xây dựng Việt Nam bởi nếu phân khúc nhà đất đóng băng thì ngành xây dựng cũng sẽ đóng băng theo, ảnh hưởng rất lớn tới nhiều ngành kinh tế.

Tổng doanh thu ngành xây dựng trên địa cầu hiện dao động 11.000 tỉ USD. Nếu các nhà thầu trong nước đem về được 1% trong tổng doanh thu này cũng đã là 1 con số lớn hơn trong nước nhiều lần.

“Chúng ta có khả năng cung cấp dịch vụ xây dựng chất lượng cao nhưng giá thành xây dựng lại rất thấp, chỉ sau Ấn Độ”, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch Hội đồng Quản trị HBC, cho biết. Tính tranh đua của nhà thầu Việt Nam không chỉ ở nhân tố nhân công, mà còn cả về chất liệu xây dựng cũng như dịch vụ giải đáp thiết kế, giám sát xây dựng, quản lý dự án và các dịch vụ liên quan khác.

Chẳng hạn, giá thành ở nước ngoài lên đến 2.000 USD/m2 sàn xây dựng, nhưng ở Việt Nam có chất lượng tương đương chỉ 500 USD/m2, cấp cao Bên cạnh đó thì 1.200 USD.

Tuy nhiên, theo ông Hải, để thành công có chiến lược quốc tế hóa, có rất nhiều vấn đề cần giải quyết, trong đó, cân bằng sử dụng nguồn lực giữa phân khúc trong nước và quốc tế là rất quan trọng.