Khám bệnh từ lúc… nửa đêm

Nhằm giảm quá tải, các năm qua ngành y tế TP HCM đặt ra 10 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đấy triển khai mô hình điểm ở 26 trạm y tế xã; mở rộng mô hình bác sĩ gia đình, quản lý sức khỏe đến từng người dân… Tuy nhiên, hiện trạng quá tải trung tâm y tế (BV) vẫn luôn diễn ra có mức độ càng ngày càng nghiêm trọng.

Chầu chực từ khuya

Từ dao động 1-2 giờ, các chuyến xe có biển số tỉnh nối đuôi nhau vào BV Chợ Rẫy. Xe vừa dừng, người nhà bệnh nhân tay xách nách có, đưa người thân vào khu khám bệnh. Nhiều bệnh nhân, thân nhân người bệnh vội vã bốc số rồi tìm ghế đá, chỗ trống trên hành lang tranh thủ ngủ sau 1 đêm kết nối. Đến 5 giờ sáng, toàn bộ ghế đá, hành lang trung tâm y tế đều đông nghẹt người.

Chị N. (34 tuổi, quê Ninh Thuận), bị đau khớp cổ nên vào đấy khám. Khi được hỏi chỉ bị đau khớp cổ sao không khám ở BV tỉnh, chị N. nói chắc lụi: “Vào đấy khám mới ra bệnh, mới yên tâm”. Do đăng ký khám khi 4 giờ 30 phút, chị N. bốc số thứ tự 4.200.

Ông Hồ Hải D. (41 tuổi, quê Long An) vào lấy số khi 5 giờ 30 phút. Chỉ chênh nhau 1 giờ so có chị N., số thứ tự của ông D. vọt lên 5.620. Ông D. nhăn mặt: “Kiểu này chắc cũng phải đến chiều tối. Lần nào đi khám cũng vật vờ chờ đợi”.

Cảnh bệnh nhân rồng rắn xếp hàng chờ lấy số khi nửa đêm ở BV Đại học Y dược cũng tương tự. Vợ chồng ông Nguyễn V.T (58 tuổi, ngụ tỉnh Bình Thuận) đến BV khi 22 giờ. Ông T. bảo vợ chồng ông đấyn tàu lửa từ Phan Thiết vào TP HCM khi 17 giờ rồi vào thẳng BV cho kịp giờ khám buổi sáng để chiều hôm sau về. Hỏi ở sao phải vào TP HCM khám bệnh, ông T. nói: “Già cả sinh đủ thứ bệnh nên chú có cô lên khám tổng quát 1 thể luôn. Bà con ở quê khuyên vào đấy khám vì có bác sĩ giỏi, máy móc tân tiến”.

Cứ như thế, người bệnh nặng, bệnh nhẹ từ các tỉnh cứ đổ về BV tuyến trên. BV Chợ Rẫy, Đại học Y dược… luôn quá tải là bởi thế.

Từ rạng sáng, BV Đại học Y Dược đã đông đúc người chờ khám bệnh. Ảnh: NGỌC HÂN

Xóm trọ giữa BV

Trong khu điều trị nội trú BV Ung Bướu TP HCM, hiện trạng quá tải bệnh nhân gần như không cải thiện gì so có trước đấy. Ở các phòng lưu bệnh nhân, người bệnh nằm ghép 2, 3 người 1 giường, chen nhau cả dưới gầm giường, nằm xếp lớp ở hành lang, lối cầu thang.

“Hết chỗ rồi mà trong đấy bó hẹp lắm nên ra ghế đá nằm” – chị Trần Thị Kiều Tiên (quê Sóc Trăng) xởi lởi. Con gái chị đang điều trị khối u ở mắt, đang nằm ở khu bệnh nhi. Phòng bệnh bó hẹp, chị phải đưa bé ra phía trước phòng khám nằm, may mắn là chị “có” được chiếc ghế đá trước cửa phòng.

Mỗi bệnh nhân có ít nhất 1 người nhà đi theo chăm sóc. Nhiều người nhà bệnh nhân không có điều kiện thuê phòng ở ngoài nên phải tá túc trong BV khiến không gian phát triển thành đông đúc, bó hẹp hơn. Có người đã bám trụ ở BV Ung Bướu TP HCM theo cách này hơn cả năm trời, hình thành nên 1… “xóm trọ trong lòng BV”. Họ sống vất vưởng như 1 trại tạm cư dã chiến.

TS-BS Diệp Bảo Tuấn, Phó Giám đốc BV Ung Bướu TP HCM, nhìn nhận BV Ung Bướu có thể là 1 trong các cơ sở y tế quá tải nhất cả nước. BV đã dùng mọi cách thức kéo giảm tỉ lệ quá tải từ 290% còn 150% ở thời điểm giai đoạn này, có nghĩa là trung bình 1 giường bệnh có 1,5 bệnh nhân nội trú nằm. Mỗi ngày, BV tiếp nhận 2.500 lượt bệnh nhân tới khám, 1.200 bệnh nhân nội trú; chưa kể đang quản lý 9.000 bệnh nhân ngoại trú, trên tổng số 838 giường thực kê. BV có 800 lượt bệnh nhân siêu âm, trong khi chỉ có 12 máy siêu âm làm việc hết công suất. Hiện khả năng siêu âm làm việc hết công suất mà người bệnh đã chờ 2 ngày.

Khu đăng ký khám bệnh của Bệnh viện Ung bướu TP HCM khi nào cũng đông nghịt người. Ảnh: Ý LINH

Nỗi khổ tuyến trên

Thực tế lâu nay, việc người bệnh đổ dồn về TP HCM khám chữa bệnh gây ra 1 hiện trạng mất cân đối giữa các tuyến khám chữa bệnh.

Nói về hiện trạng người bệnh phải vào BV khám từ khuya, PGS-TS-BS Nguyễn Hoàng Bắc, Giám đốc BV Đại học Y Dược TP HCM, chia sẻ đấy là vấn đề mà ngành y tế đã và đang phải đương đầu. Chỉ khi nào chất lượng khám chữa bệnh ở tuyến dưới tăng lên thì khi đấy mới mong bớt cảnh bệnh nhân đổ về tuyến trên. Theo BS Bắc, hiện tổng số lượt người bệnh đến BV khám bệnh, giải đáp mỗi ngày dao động 8.000 – 8.500 lượt. Riêng khu vực nội trú, số bệnh nhân nhập viện mỗi ngày là 220 người.

Nói thêm hiện trạng quá tải, PGS-TS-BS Trương Quang Bình, Phó Giám đốc BV Đại học Y Dược, cho hay BV đang có 3 cơ sở có 1.000 giường bệnh nhưng hiện trạng vượt công suất vẫn luôn là 104%. Cơ sở dù mới vừa làm việc chưa được bao lâu, được kiến trúc có diện tích 30 giường nhưng nay số bệnh nhân vào cấp cứu đã hơn 100 lượt/ngày. “Chúng tôi triển khai 1 số biện pháp, thậm chí phải tổ chức đăng ký khám bệnh từ khi 3 giờ sáng nhưng vẫn không giải quyết xuể”- ông Bình tài liệu.

BV Chợ Rẫy tiếp nhận lượng bệnh khổng lồ cả khu vực phía Nam, vì vậy hiện trạng quá tải kéo dài triền miên. Theo PGS-TS-BS Nguyễn Trường Sơn, Giám đốc BV Chợ Rẫy, trung bình mỗi ngày BV khám cho gần 5.500 lượt bệnh nhân. Dù triển khai nhiều biện pháp giảm tải như khám bệnh từ 4 giờ 30 phút, bố trí thêm nhiều phòng khám, đầu tư xây mới cơ sở vật chất…. nhưng vẫn không cung cấp đủ nhu cầu.

Kỳ tới: “Chống ế” cho y tế cơ sở