Chuẩn giáo viên: Đặt ra cho có!?

Thông tư quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên (GV) cơ sở giáo dục phổ thông gồm 5 nguyên tắc, 15 tiêu chí vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) ban hành, có hiệu lực từ ngày 10-10-2018.

Xếp loại giáo viên theo 4 mức

Các nguyên tắc gồm: Phẩm chất nhà giáo; phát triển chuyên môn, nghiệp vụ; thi công môi trường giáo dục; phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình – xã hội và sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc, ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác và sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học, giáo dục.

Ở nguyên tắc cuối cùng, mức đạt là GV có thể sử dụng được một số từ ngữ giao tiếp dễ làm bằng ngoại ngữ (ưu hiện đạig Anh) hoặc ngoại ngữ thứ hai (đối có GV dạy ngoại ngữ) hoặc tiếng dân tộc đối có các địa điểm việc làm đề nghị sử dụng tiếng dân tộc. Mức khá: Có thể thảo luận thông tin về các chủ đề dễ làm, quen thuộc hằng ngày hoặc chủ đề dễ làm, quen thuộc liên quan đến làm việc dạy học, giáo dục (ưu hiện đạig Anh) hoặc biết ngoại ngữ thứ hai (đối có giáo viên dạy ngoại ngữ) hoặc tiếng dân tộc. Mức tốt: Có thể viết và trình bày đoạn văn dễ làm về một số chủ đề quen thuộc trong làm việc dạy học, giáo dục hoặc ngoại ngữ thứ hai (đối có GV ngoại ngữ) hoặc tiếng dân tộc…

Giáo viên sẽ được phân tách theo chu kỳ 2 năm 1 lần Ảnh: TẤN THẠNH

Theo quy định mới, GV tự phân tách theo chu kỳ 1 năm 1 lần vào cuối năm học. Người đứng đầu cơ sở giáo dục phổ thông tổ chức phân tách GV theo chu kỳ hai năm 1 lần vào cuối năm học. GV xếp loại tốt phải có toàn bộ một số tiêu chí đạt từ mức khá trở lên, tối thiểu 2/3 tiêu chí đạt mức tốt, trong đó có một số tiêu chí thuộc nguyên tắc phát triển chuyên môn nghiệp vụ đạt mức tốt.

Mức khá là có toàn bộ một số tiêu chí đạt từ mức đạt trở lên, tối thiểu 2/3 tiêu chí đạt từ mức khá trở lên, trong đó một số tiêu chí về chuyên môn nghiệp vụ đạt mức khá trở lên. Mức đạt có toàn bộ một số tiêu chí đạt từ mức đạt trở lên. Nếu có tiêu chí được phân tách chưa đạt (tiêu chí được phân tách chưa đạt khi không cung cấp đề nghị mức đạt của tiêu chí đó) thì GV sẽ bị xếp loại chưa đạt.

Lao đao vì chuẩn ngoại ngữ

Chuẩn nghề nghiệp GV, trong đó có chuẩn về ngoại ngữ, vừa được ban hành đã tạo nên nhiều ý kiến trái chiều.

Ông Võ Thiện Cang, Hiệu trưởng Trường THPT Trần Hữu Trang (quận 5, TP HCM), cho rằng trong 15 tiêu chí về chuẩn nghề nghiệp GV thì tiêu chí nào cũng cần thiết. Thực tế có nhiều GV băn khoăn về tính khả thi của tiêu chí số 14 và 15 về đề nghị sử dụng ngoại ngữ và công nghệ thông tin.

Theo ông Cang, đó là hai nhân tố quan trọng nhất trong quá trình đổi mới giáo dục. Sự sáng tạo, đổi mới của chính người thầy sẽ bị hạn chế nếu hai tiêu chí này không đủ chuẩn. Thậm chí nếu có thể, đó phải là hai tiêu chí xếp Thứ nhất trong phân tách chuẩn GV. “Nâng chuẩn GV là đề nghị cần thiết, nghĩa vụ của người thầy. Tuy nhiên, nghĩa vụ đó phải đi kèm có ích lợi họ được hưởng” – ông Cang nói.

Cô Bùi Thị Kiều, GV Trường THPT Marie Curie (quận 3, TP HCM), cho rằng đa số GV đều có ý thức tự học, tự nâng cao trình độ, cung cấp chuẩn nghề nghiệp theo quy định của ngành. Đã có nhiều thầy, cô vượt chuẩn nghề nghiệp so có đề nghị. Tất cả các tiêu chí về chuẩn nghề nghiệp đều cần thiết và nên ứng dụng. Riêng có đề nghị trình độ ngoại ngữ và tin học, có thể “ngoại lệ” có các giáo viên lớn tuổi, sắp về hưu. Với các GV còn nhiều năm công tác phải học, bổ sung các tiêu chí còn thiếu. Theo cô Kiều, môi trường giáo dục càng ngày càng năng động, hội nhập, nếu không có nền móng để hội nhập thì người thầy sẽ bị thụt lùi. Ngay cả các thông tin về tâm lý giai đoạn này cũng toàn bằng tiếng Anh, nếu giáo viên không đạt chuẩn sẽ khó đủ tầm để giảng dạy cho học sinh.

TS Nguyễn Tùng Lâm, Hiệu trưởng Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội), thì cho rằng việc GV có ngoại ngữ là cần thiết nhưng thực ở giai đoạn này, ngay cả nhiều GV ngoại ngữ cũng không đạt chuẩn. “Vì thế đưa ra các đề nghị về ngoại ngữ thì nhà nước cần có sự hỗ trợ để GV nâng cao năng lực chứ không phải quy định đánh đố, khó thực hiện” – ông Lâm nhấn mạnh.

Một lãnh đạo của Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ (Hà Nội) nhận định GV phải biết ngoại ngữ là đề nghị chính đáng của giáo dục, thích hợp có sự phát triển của xã hội. Tuy nhiên, đề nghị về ngoại ngữ đối có GV phải có công đoạn vài chục năm chứ chẳng thể đạt được ngay lập tức.

Theo nhà giáo này, nếu ứng dụng cứng nhắc thì rất nhiều GV sẽ không đạt được nguyên tắc này bởi sử dụng được ngoại ngữ phục vụ cho công việc sẽ còn là 1 thách thức lớn đối có GV một số bộ môn ngoài ngoại ngữ.