Chủ đầu tư hầm Hải Vân: Nguy cơ ‘vỡ trận’ do dự án bị ‘chôn chân’

Dự án BOT xây dựng mở rộng hầm các con phố bộ Hải Vân có tổng mức đầu tư 7.295 tỷ đồng đang đứng trước nguy cơ đổ vỡ phương án tài chính do thiếu nguồn tiền Nhà nước chi trả nhà đầu tư ứng ra để chắc chắn hoạt động hầm Hải Vân GĐ 1 và không được thu phí ở trạm Nam Hải Vân vì vướng mắc về địa điểm có trạm thu phí BOT Phước Tượng Phú Gia.

Nhà thầu xây dựng hạng mục dự án hầm Hải Vân 2. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Mặt bằng “ngâm” công đoạn

Dự án mở rộng hầm các con phố bộ Hải Vân GĐ 2 được triển khai từ tháng 12/2016 đến 12/2020. Đến này, dự án đang triển khai xây dựng đồng loạt 1 vài gói thầu chính cả hai phía Bắc và Nam, trong đây hầm Hải Vân 2 đã xây dựng đào và gia cố đạt 3.397/6.292m tương ứng 54% chiều dài hầm (phía Bắc đào được 1.988m và phía Nam đào được 1.409m). Phần xây dựng cầu và các con phố dẫn vào hầm Hải Vân 2 đã xây dựng đồng loạt cả phía Bắc và phía Nam có giá trị đã đi vào hoạt động đạt hơn 35% khối lượng.

Đối có 1 vài gói thầu xây dựng phần cầu các con phố dẫn, theo ông Phạm Minh Đức, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư Đèo Cả (nhà đầu tư dự án), hiện đang bị chậm trễ nghiêm trọng đối có gói thầu xây dựng cầu Hải Vân 2, đặc thù đối có 1 vài hạng mục xây dựng ở dưới nước từ mố A1, trụ P1-P2 và các con phố dẫn đầu cầu (chậm dao động 8 tháng so có công đoạn tổng thể được duyệt và chậm dao động 15% so có kế hoạch sản lượng thực hiện).

Chỉ ra thực ở 1 vài vướng mắc chính về công tác giải phòng mặt bằng đang làm ảnh hưởng nghiêm trọng công đoạn đã đi vào hoạt động của dự án, ông Đức cho biết, theo kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, dự án đã đi vào hoạt động tất cả công tác giải phóng mặt bằng trước ngày 31/12/2017. Thế nhưng, nhà đầu tư giai đoạn này đã nhận được 18,03/19,14ha mặt bằng (đạt 94,2%).

Cụ thể, tất cả tuyến các con phố dẫn phía Bắc và mố A1 cầu Hải Vân 2 dao động 110m chưa được bàn giao do còn 18 hộ dân (huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế) chưa chấp nhận giải tỏa, di dời do đơn giá đền bù thấp; mặt bằng xây dựng 1 vài hạng mục dưới nước từ trụ P1-P2-P3 bị vướng 1 số lồng nuôi cá và ngăn cản xây dựng của người dân do khiếu nại về chế độ chính sách bán hàng hỗ trợ dừng 1 vụ nuôi không được hưởng, địa điểm neo đậu tàu thuyền trong phạm vi xây dựng.

“Mặc dù phía huyện Phú Lộc cam đoan sẽ đã đi vào hoạt động bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư trước ngày 15/7 vừa qua nhưng hiện vẫn ‘dậm chân ở chỗ’. Nhà đầu tư yêu cầu tỉnh đưa ra mốc thời gian ấn định bàn giao mặt bằng để 1 vài đơn vị đưa ra phương án xây dựng. Trong trường hợp mặt bằng ‘ngâm’ công đoạn quá lâu, nhà đầu tư sẽ trả lại phần các con phố dẫn phía Bắc và mố cầu A1 lại Bộ Giao thông Vận tải và địa phương thực hiện đầu tư đã đi vào hoạt động,” ông Đức nhấn mạnh.

Nguy cơ vỡ phương án tài chính

Hạng mục mở rộng hầm Hải Vân (thuộc dự án hầm Đèo Cả) bao gồm 2 GĐ, trong đây GĐ 1 thực hiện sửa chữa, nâng cấp hầm Hải Vân số 1, tuyến các con phố dẫn và các con phố qua đèo Hải Vân. Giai đoạn 2 thực hiện mở rộng hầm Hải Vân số 2 và xây dựng tuyến các con phố dẫn mới.

Theo quy định hợp đồng dự án, sau khi đã đi vào hoạt động GĐ 1, từ 1/1/2017, nhà đầu tư sẽ được triển khai thu phí để hoàn vốn và có nguồn chi phí thực hiện công tác quản lý hoạt động hầm Hải Vân 1. Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn chưa được thu phí ở trạm Nam Hải Vân do vướng mắc về địa điểm có trạm thu phí BOT Phước Tượng-Phú Gia đặt ở trạm Bắc Hải Vân cũ (thu phí 19 năm và đặt ngoài phạm vi dự án mà nhà đầu tư thực hiện).

Nhà đầu tư Đèo Cả chưa thể thu phí ở trạm Nam Hải Vân do vướng mắc về địa điểm có trạm thu phí BOT Phước Tượng-Phú Gia. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Báo cáo của Công ty cổ phần đầu tư Đèo Cả cho thấy, giai đoạn này, chi phí quản lý hoạt động hầm Hải Vân 1 (từ ngày 1/1/2016 đến nay đã hơn 2,5 năm) có chi phí dao động 300 tỷ đồng được lấy từ nguồn vốn chủ có của nhà đầu tư và vốn vay ngân hàng.

“Chi phí thực hiện quản lý, hoạt động 2018-2020 chưa được bổ sung vào dự án dẫn đến không có chi phí chi trả, nguy cơ phải tạm dừng hầm Hải Vân 1 vì không có nguồn tài chính để tiếp tục hoạt động, đồng thời việc chậm giải quyết 1 vài gặp khó, vướng mắc về nguồn vốn để thực hiện công tác QLVH hầm Hải Vân nên trên, sẽ làm thâm hụt nguồn thu của dự án, mất cân đối dòng tiền trả nợ theo hợp đồng tín dụng có Ngân hàng,” lãnh đạo Công ty cổ phần đầu tư Đèo Cả chia sẻ.

Lý giải rõ hơn về việc không được thu phí hoàn vốn trong khi vẫn phải bảo trì hầm Hải Vân 1, phía nhà đầu tư cho rằng, trạm thu phí Nam Hải Vân không được thu do trạm Bắc Hải Vân đang thu cho dự án hầm Phước Tượng-Phú Gia đặt ngay ở cửa Bắc hầm Hải Vân (nếu thu trạm Nam Hải Vân thì dao động 1 vàih 2 trạm là 8km).

Tiết lộ Bộ Giao thông Vận tải đã có chọn lọc về việc điều chỉnh phương án tài chính dự án đầu tư xây dựng công trình hầm các con phố bộ Phước Tượng-Phú Gia, trong đây chia sẻ 1 phần doanh thu cho dự án hầm các con phố bộ Đèo Cả, tuy nhiên, theo phân tách của lãnh đạo Công ty cổ phần đầu tư Đèo Cả, việc bù đắp này không đủ so có doanh thu chuẩn bị ở trạm Nam Hải Vân làm thiếu hụt nguồn thu của dự án dao động 11.811 tỷ đồng trong vòng 19 năm chia sẻ doanh thu (tương đương có giá trị giai đoạn này dao động 2.893 tỷ đồng).

“Đây là biện pháp có tính tình thế của Bộ Giao thông Vận tải để giải quyết 1 phần gặp khó về nguồn thu cho dự án. Nhà đầu tư mong muốn sử dụng trạm thu phí Hải Vân chỉ để hoàn vốn cho dự án hầm Hải Vân để chắc chắn nguồn thu theo phương án tài chính ban đầu, đồng thời cũng tránh dư luận xã hội hiểu nhầm về việc tăng phí,” lãnh đạo Công ty cổ phần đầu tư Đèo Cả khẳng định.

Mặt khác, nhà đầu tư cũng đang đối mặt có rủi ro trong phương án tài chính khi mới đây Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể đã có báo cáo Quốc hội không thu phí ở trạm La Sơn-Túy Loan (theo hợp đồng ký có Bộ Giao thông Vận tải thì trạm La Sơn-Túy Loan từ đầu năm 2019) để hoàn vốn cho đầu tư xây dựng hầm Hải Vân.

Hơn nữa, gần đây, Thủ tướng chính phủ đã có chọn lọc thu hồi 1.180 tỷ đồng vốn trái phiếu Chính phủ đã bố trí cho dự án đầu tư xây dựng hầm Đèo Cả (gồm hầm Đèo Cả, Cổ Mã, Cù Mông, mở rộng hầm Hải Vân) sẽ làm tăng dư nợ tín dụng của Dự án dao động 954 tỷ đồng, làm phát sinh thêm lãi vay dao động 110 tỷ đồng, thời gian thu phí kéo dài thêm dao động 3 năm; tăng sức ép trả nợ lãi và gốc.

Cụ thể, thời gian trả nợ hạng mục Đèo Cả tăng từ 19 năm lên 22 năm; lãi phát sinh tăng từ 13.603 tỷ lên 21.464 tỷ trong vòng 22 năm; đồng thời không có nguồn vốn giải phóng mặt bằng 1 vài hạng mục hầm Cù Mông và hầm Hải Vân, làm mất cân đối phương án tín dụng của toàn dự án hầm Đèo Cả./.