Cần thay đổi chính sách khi dân chê nhà tái định cư

Bể thoát nước thải lộ thiên ở khu nhà N6 Khu tái an cư Đồng Tàu (quận Hoàng Mai, Hà Nội). Ảnh: CHÍ VƯƠNG

Khảo sát của PV Lao Động ở 1 vài khu nhà tái an cư cho thấy, chỉ sau vài năm dân vào ở, 1 vài căn hộ chung cư đã xuống cấp trầm trọng và phát sinh vô vàn vấn đề. Nhiều ý kiến cho rằng, đã đến khi phải nên xoá bỏ chính sách phân phối hàng cấp nhà tái an cư mà thay vào đấy khi đền bù đất cần tính theo giá phân khúc để người dân chủ động lo cuộc sống.

Vào ở 10 năm, dân không sống nổi

Ghi nhận của PV Lao Động ngày 30-8 ở khu tái an cư Đồng Tàu (phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho thấy, sau hơn 10 năm đưa vào sử dụng, nhiều người dân ở đấy tỏ ra rất lo lắng nhà bất ngờ sụt lún đe dọa đến tính mạng, tài sản.

Tại tòa nhà N6, hiện người dân đang phải sống chung có bể thoát nước thải lộ thiên hình thành do các con phố ống nước thải bị vỡ hỏng khiến nước thải chảy lênh láng ra các con phố. Những ngày nắng nóng mùi bốc lên khủng khiếp. Những ngày mưa ruồi, muỗi bu đầy xung quanh khu vực này. Còn nội khu tòa nhà, hiện trạng thang máy gặp sự cố, hỏng hóc cũng hay xảy ra. Việc sửa chữa, duy tu, bão dưỡng cũng diễn ra cực kỳ chậm chạp khiến việc sinh hoạt, di chuyển của người dân gặp nhiều gặp khó.

Còn ở khu nhà tái an cư N5B Trung Hòa – Nhân Chính, sau nhiều năm đưa vào sử dụng, hiện tường khu nhà tái an cư đã lở, rộp, bong tróc. Xung quanh tòa nhà là rất nhiều quán nước, quán ăn… bủa vây, chiếm dụng, khiến cho khu tái an cư này phát triển thành lộn xộn, nhếch nhác, bẩn thỉu. Một trường hợp khác là chung cư OCT Bắc Linh Đàm – 1 trong các điểm tái an cư cũng đang xuống cấp, cỏ mọc và rong rêu khắp nơi, hệ thống PCCC han gỉ, không có vòi chữa cháy.

Nên bỏ nhà tái an cư

Nói về trách nhiệm tron việc các con phố ống nước thải bị vỡ nhưng không được khắc phục, lãnh đạo UBND quận Hoàng Mai cho rằng, là do công tác phối hợp chưa tốt, thậm chí có sự chậm trễ của Sở Xây dựng trong vấn đề này. “Thực trạng xuống cấp, bể phốt hư hỏng đã được Cty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội (đơn vị được giao quản lý, hoạt động nhà tái an cư) khảo sát, rà soát báo cáo lên quận và Sở Xây dựng. Quận Hoàng Mai cũng nhiều lần kiến nghị nhưng Sở Xây dựng chỉ đạo tiếp tục rà soát, phát sinh nhiệm vụ đẩy đi đẩy lại” – vị này nói.

TS Nghiêm Xuân Đạt – Phó Chủ tịch Hiệp hội môi trường Đô thị và khu công nghiệp Việt Nam – cho rằng, 1 trong các lý do khiến người dân không mặn mà có nhà tái an cư là bởi chất lượng xây quá kém, nhanh xuống cấp, hạ tầng xung quanh như cây xanh, sân chơi, trường học không được kết nối.

Còn TS Phạm Sỹ Liêm – nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng – cho biết, việc người dân không tới nhận nhà tái an cư là bởi khi xây xong, dù chất lượng ra sao vẫn được nghiệm thu và đưa vào sử dụng.

Việc giám sát không nghiêm ngặt nên chất lượng của 1 vài dự án này không được chú trọng, nhiều nơi đưa vào sử dụng chưa lâu đã có 1 vài dấu hiệu xuống cấp như thấm dột, có 1 vài vết nứt trên tường, chất lượng xuống cấp nghiêm trọng. “Cách tốt nhất cho vấn đề này là đền bù 1 vài hộ dân bị lấy đất theo giá phân khúc để 1 vài hộ dân mua nhà theo nhu cầu của họ. Làm được việc này cũng khuyến khích sự phát triển của phân khúc BDS Hà Nội” – ông Liêm nói.

Theo TS Nghiêm Xuân Đạt, có các trường hợp không phải dân chê nhà tái an cư mà họ không có nhu cầu ở thực. Cụ thể, có các hộ không có ý định đến ở, tuy nhiên ích lợi được hưởng nhà tái an cư thì cứ nhận. Sau đấy sang giao dịch cho các người khác khi có thỏa thuận. Ngoài ra, lý do dân chê có thể căn hộ chung cư đấy không vừa ý, không cung cấp được đề nghị của người sử dụng nên người ta từ chối. Thêm trường hợp chọn phương án chờ đợi chính sách phân phối hàng bồi thường có 1 vàih tân không.

Bàn về biện pháp giúp nhà tái định phát triển thành quyến rũ hơn có người dân, mới đấy UBND TP. Hà Nội đề xuất cơ chế đặt hàng thi công nhà ở tái an cư phục vụ công tác giải phóng mặt bằng. Theo cơ chế này, đô thị sẽ tạo quỹ đất, tổ chức chọn lọc nhà đầu tư có đủ năng lực để thi công nhà ở tái an cư theo quy hoạch, thiết kế được phê duyệt.

Nhà đầu tư sau khi được giao đất để thực hiện dự án, được quản lý, hoạt động, bảo trì công trình và được hưởng 10% lợi nhuận định mức hoặc được phép phân phối 20% quỹ nhà ra phân khúc. Thành phố ký hợp đồng đặt hàng có nhà đầu tư. Nhà đầu tư ký hợp đồng phân phối nhà, thu tiền người mua nhà. Sau 9 đến 12 tháng kể từ khi đủ điều kiện bố trí tái an cư, nếu đô thị chưa ra mắt người được mua nhà thì nhà đầu tư được phân phối nhà ra phân khúc để thu hồi vốn và nộp tiền sử dụng đất theo quy định.